احكام رقص از ديد مراجع عظام به وسيله يك سوال؟ سوال:من در اتاقي در خوابگاه سکونت دارم که بچه ها علاقه شديدي به رقص و نوارهاي غيرمجاز دارند. و من هميشه از اين بابت که در اين اتاقم رنج مي برم. براي همين رقصشان را هيچ وقت نمي بينم. اما از صداي اين نوارها که احتمالاً بايد کم کم تأثيرش را بگذارد ناراحتم. آنها مي گويند رقص و نوار شاد مهيج حرام نيست. و چون هيچ کتابي در اين زمينه ندارم تا به آنها بدهم از شما خواهشمندم ياريم کنيد. پاسخ: امر به معروف و نهي از منكر در صورت احتمال تأثير واجب است ولي در مورد شما آنچه ضرورت دارد روشنگري و روشن ساختن فلسفه احكام براي آنهاست . بايد سعي كنيد با كار زيربنايي و فردي بر روي افراد و توضيح اينكه ترانه هاي مبتذل آدمي را به خير دعوت نمي كند و نيز ساير تأثيراتي كه در روان و اخلاق و بينش آدمي مي گذارد آنان را براي پذيرش احكام الهي آماده نماييد و از راه كارهاي زير بهره جسته و به كار بنديد:
1- ضمن معرفي بعضي مقالات و كتاب هايي كه درباره مضرات غنا و موسيقي غنايي آنها را به زشتي و بدي اين عمل آگاه گردانيد و عواقب دنيوي و اخروي اين كار را به او متذكر شويد.
2- در صورتي كه قطع رابطه شما با آنها باعث متنبه شدن آنها مي شود از اين اهرم به طور موقت استفاده نماييد و بگوييد من دوست ندارم با كساني كه مرتكب حرام مي شوند و موسيقي حرام گوش مي دهند هم سخن شوم و يا به حداقل ارتباط با آنها اكتفا كنيد.
3- اگر به سخنان شما چندان اهميت نمي دهند از فرد قابل اعتمادي بخواهيد با دلسوزي كامل آنها را از اين عمل باز دارد و پيامدهاي عملشان را به آنها متذكر شود تا شايد متنبه شوند.
4- از همدلي و دلسوزي كردن نسبت به آنها دريغ نورزيد و ضمن احترام گذاشتن و اظهار علاقه به آنها, آنها را از اين عمل بازداريد نه اين كه آنها را طرد كرده از پيش خود برانيد.
5- به جاي اين گونه نوارها, نوارهايي كه هيجاني نيست و جذابيت كافي دارد و غنا نيست تهيه نموده و در دسترس وي قرار داده تا به جاي آن گونه نوارها از اين نوارها استفاده كنيد.
از نظر حضرت امام (ره) و بسياري از مراجع ديگر موسيقي كه مطرب و مناسب مجالس لهو و لعب و مروج فساد باشد حرام است و تشخيص آن به نظر عرف است . بنابراين هر آواي خوشي در اسلام حرام نيست . ضمن آن كه هر چه طبع آدمي را خوش آيد نمي توان نياز روح به حساب آورد, زيرا نفس انسان تمايل به نيك و بد دارد و به نظر مي رسد در مورد موسيقي تا حدي اغراق آميز اين مسأله مطرح شده است . به هر حال اسلام موسيقي غنايي را تحريم كرده كه داراي كاركردهاي نامطلوبي است . گذشته از آثار زيان باري كه موسيقي و غنا براي اعصاب و روان دارد اين تأثيرات را نيز دارد:
الف ) موجب فساد اخلاق مي گردد و ايمان , حيا و عفت را از دل انسان بيرون مي برد و تجربه نشان داده است كه بسياري از افراد تحت تاثير آهنگ هاي غنا راه تقوا و پرهيزكاري را رها كرده و به شهوات و فساد روي مي آورند.امام صادق (ع ) فرمودند: «الغنا يورث النفاق و يعقب الفقر؛ غنا در دل روح نفاق را پرورش مي دهد و بدنبال خود بدبختي و فقر مي آورد».
ب ) غافل شدن از ياد خدا و فراموش كردن خدا نيز يكي ديگر از آثار زيان بار غنا و موسيقي است .
امام صادق (ع ) در تفسير آيه شريفه «واجتنبوا قول الزور; از گفتار باطل و ناروا بپرهيزيد». فرمودند: مراد از قول زوردر آيه شريفه غناست. گفتار باطل و ناروا هر چيزي است كه انسان را از خدا دور مي كند و از راه درست منحرف مي كند. امام صادق (ع ) فرمودند: «الغنا مجلس لاينظرالله الي اهله و هو مما قال الله عزوجل : ومن الناس من يشتري لهوالحديث ليضل عن سبيل الله؛ مجلس غنا و خوانندگي مجلسي است كه خدا به اهل آن نمي نگرد و آنها را مشمول لطفش قرار نمي دهد. و اين مصداق همان چيزي است كه خداوند عز وجل فرموده : بعضي از مردم هستند كه سخنان بيهوده را خريداري مي كنند تا مردم را از راه خدا گمراه سازند».
در اين روايت امام (ع ) غنا و موسيقي را يكي از مصداق هاي گفتار بيهوده اي دانسته كه انسان هارا از راه خدا گمراه مي كند.
فقها در مورد رقص , ديدگاه هاي مختلفي دارند.
امام خميني: بنا بر احتياط واجب رقصيدن خانم ها در هر کجا اعم از مجلس عقد و عروسي و يا مولودي ها جايز نيست مگر رقصيدن زن براي همسر خود (احکام روابط زن و مرد، ص 145).
آيت الله گلپايگاني: فقط رقص زن براي شوهرش جايز است و در غير اين مورد حرام است.
آيت الله اراکي: رقص اشکال دارد.
آيت الله خامنه اي: رقص به طور کلي اگر به گونه اي باشد که شهوت را تحريک کند و يا مستلزم کار حرام و يا ترتب مفسده اي باشد حرام است و ترک آن مجلس به عنوان اعتراض بر کار حرام، چنانچه مصداق نهي از منکر محسوب شود واجب است (اجوبه الاستفتاآت، س 1168).
آيت الله بهجت: رقص مطلقا اشکال دارد.
آيت الله صافي گلپايگاني: فقط رقص زن براي شوهرش جايز است و در غير اين مورد حرام است.
آيت الله وحيد خراساني: رقصيدن مطلقا با قطع نظر از ترتيب هرگونه خلاف شرع و عنوان محرم ديگري - بنا بر احتياط واجب - جايز نيست.
آيت الله مکارم شيرازي: تنها رقص زن براي شوهرش جايز است و بقيه اشکال دارد.
آيت الله سيستاني: به احتياط، واجب جايز نيست به جز رقص زن و شوهر در جايي که ديگري نباشد.
مستند كساني كه رقص را حرام دانسته اند, احاديثي است كه در آن از برخي امور از جمله «رقص» نهي شده است . پيرامون دليل عقلي و به تعبير دقيق تر دليل عقلايي يا فلسفه تحريم آن نيز گفتني است كه فلسفه بعضي از احكام را بايد در غايات و نتايجي كه يك كار به دنبال دارد, جست و جو كرد. از ديدگاه اسلام , چون انسان موجودي با كرامت و داراي ارزش فوق العاده است , بايستي تمام همت خود را مصروف كمال خواهي كند و براي اين منظور, زمينه ها را فراهم ساخته و از آنچه كه او را از اين هدف باز مي دارد, پرهيز كند.. از جمله موانع جدي انسان در اين راه , اشتغال به لهو و لعب و غفلتي است كه از اين طريق عايد انسان مي گردد. به همين منظور در شريعت الهي , تمهيداتي براي جلوگيري از فرو رفتن فرد و جامعه , در منجلاب هوس ها و غفلت ها, پيش بيني شده است كه از جمله آنها, تحريم مسكرات , قمار و رقص مي باشد (رقص براي غيرهمسر). البته ممكن است پرسيده شود كه آيا چند دقيقه رقص , موجب غفلت مي گردد؟ بلي ممكن است يك حادثه چندان آثار مشهودي نداشته باشد؛ ولي اگر چنين عادت هايي در جامعه فراگير شود, جامعه به همان دامي خواهد افتاد كه اكنون بسياري از جوامع بدان دچار شده اند؛ بنابراين به منظور پيشگيري از فساد در جامعه رقص تحريم شده است , به علاوه رواياتي داريم كه رسول خدا(ص ) مي فرمايند: «انهاكم عن الزفن» يعني من شما را از رقص نهي مي كنم. |
No comments:
Post a Comment